بررسی تطبیقی بیع مساومه، مواضعه و تولیه در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران

قانون مدنی در ماده 338 بیع را بدین نحو تعریف می‏نماید: «بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم» عقد بیع، ایجاب و قبولی است که بر انتقال ملکیت در مقابل عوض معلومی دلالت می‏کند لذا معاطات «دادن و گرفتن مبیع و ثمن» کفایت نمی‏کند، البته تصرف در عوضین مباح و در صورت بقا عین مال هر یک از طرفین می‏توانند در آن رجوع کنند. این تحقیق درصدد آن است که نکاتی که به طور کلی در فقه امامیه به آن پرداخته شده است، و در قوانین موضوعه ایران به صورت خیلی مختصر بحث گردیده است و حقوقدانان و فقیهان به طور کلی یک جا به مسئله پاسخ نداده‏اند به طور دقیق و جزئی و مدون بررسی کرده و موضوعات را با هم تطبیق داده تا در جهت بهبود کیفیت مطالب موجود در متن قوانین موضوعه ایران که به طور مبهم و مسکوت مانده‏اند کمک کرده و راهکارهای لازم را ارائه گردد. با توجه به تحقیق انجام شده می‏توان دریافت که انواع بسیار مختلفی از بیع وجود دارد که در قانون مدنی ایران تعدادی از آنها ذکر شده است. بعضی از انواع بیع در گذشته و در دوران جاهلیت مرسوم بوده که با ورود اسلام و بنا به فرمان نبی اکرم (ص) منسوخ و فاقد اعتبار شده است و انواع دیگری که در کتاب‏های مختلف فقهی ذکر شده که به طور خلاصه در این تحقیق گنجانده شده است.